Tijdens een recent gesprek met een ervaren reisprofessional kwam een frustratie naar boven die velen in de branche zullen herkennen. Aanleiding was een actie waarbij consumenten die rechtstreeks boeken dezelfde korting kregen als het commissiepercentage dat aan de agent werd uitgekeerd. “Wat moet je dan als agent?”, vroeg de reisprofessional zich hardop af. “Als de klant die korting wil, en dat willen ze, dan moet ik mijn hele commissie inleveren. Dan werk ik dus voor niks.”

Die zorg van de reisprofessional gaat verder dan alleen het gevoel dat je buitenspel wordt gezet. Het raakt aan een fundamenteel punt: het ontbreken van een gelijk speelveld. “De klant komt bij mij voor informatie, voor advies, voor vertrouwen. Maar zodra die ziet dat hij online bijvoorbeeld 15% korting krijgt, sta ik buitenspel. Ik moet kiezen: óf ik geef mijn commissie weg, óf ik verlies de boeking.” En dan is er volgens de reisprofessional geen sprake meer van samenwerking, maar van concurrentie op oneerlijke voorwaarden.

Wat de reisprofessional het meest steekt, is dat deze praktijk zich steeds vaker voordoet. “Vandaag is het merk A, volgende maand merk B. Er is altijd wel een rederij, bestemming of jubileumactie waarbij de commissie volledig als korting naar de consument gaat. Het is geen uitzondering meer, het is een patroon dat ik branchebreed zie. Van airlines, rederijen en touroperators tot hotelketens. Het gebeurt overal. Reserveringskosten die wij wel moeten berekenen worden online niet gerekend, partijen die alleen bij directe boekingen geen bagagekosten rekenen, er lopen (creditcard)kortingsacties, pure retailmerken die direct gaan, kortingscodes, enzovoorts. We komen steeds verder af te staan van een level playing field.”

Maar wat te denken van de andere kant van het verhaal? Reisorganisaties opereren in een hyper concurrerende markt, waarin klanten razendsnel online prijzen vergelijken. Lopen partijen die geen directe kortingen geven het risico die klant te verliezen aan andere aanbieders? Vaak (internationale) spelers zonder tussenkomst van een agent. Vanuit dat perspectief zijn kortingen een commerciële noodzaak. Bovendien zijn ze vaak tijdelijk, gekoppeld aan bestemmingen, hotelketens, rederijen, reisperioden, enzovoorts.

Maar juist daarin schuilt volgens de reisprofessional het gevaar. Als dit geaccepteerd wordt, dan is volgens de reisprofessional het einde zoek. “Dan is er straks helemaal geen retail meer. Dan is iedere reisprofessional een reisorganisatie in het klein. Iedereen voor zich.”

Hij formuleert het als een morele kwestie en geeft een voorbeeld. “Stel dat een partij zijn eigen product verkoopt tegen de nettoprijs en jou als touroperator vraagt om dezelfde reis voor de volle prijs aan te bieden. Hoe zou jij dat vinden? Niet leuk natuurlijk! Waarom doe je het dan zelf wel bij (zelfstandige) reisagenten? Van Groningen tot Maastricht doen reisagenten hun best om klanten naar jullie product te brengen, maar door dit soort acties zullen reisagenten zich tegen je keren.”

De discussie over commissie versus korting is er één die we niet langer moeten vermijden. Zeker niet als de gevolgen steeds vaker voelbaar zijn voor (zelfstandige) reisagenten die hun werk met toewijding en vakkennis doen. Wie de reisagent nodig heeft, moet hem ook serieus nemen.

Arjen Lutgendorff
arjen@travelpro.nl

Ps. Ken jij als (zelfstandige) reisagent dit soort voorbeelden? Laat ons weten wat je er van vindt. Daarnaast zijn we ook nieuwsgierig naar de mening van touroperators die samenwerken met (zelfstandige) reisagenten en kortingen geven aan directe boekers die gelijk zijn of in de buurt komen van de commissie die reisagenten krijgen. Is de reactie van de reisprofessional overdreven?